Migrenin tekrarlayan baş ağrıları ile ortaya çıkan kronik nörolojik bir hastalık olduğunu belirten Medical Park Bahçelievler Hastanesi’nden Nöroloji Uzmanı Prof. Dr. Gülşen Kocaman, dikkat edilmesi gerekenler hakkında ihtarlarda bulundu. Migrenin hastanın hayat kalitesini bozan, aile, iş, toplumsal hayatını derinden etkileyebilen, hayatın her alanındaki performansı düşüren, hastayı yoran çok güç bir ağrı olduğuna dikkat çeken Prof. Dr. Kocaman, bu yüzden hastalığın tüm taraflarıyla âlâ tanınması ve gerçek yönetilmesinin çok kıymetli olduğunun altını çizdi.
“AĞRILAR 72 SAAT BOYUNCA SÜREBİLİR”
Prof. Dr. Kocaman, “Migren, müdahale edilmezse 4-72 saat (çoğunlukla tüm gün) süren, ekseriyetle şiddetli, zonklayıcı, bulantı-kusma ve/veya ışıktan ve sesten rahatsızlığın eşlik ettiği, ekseriyetle başın bir bölgesinde ağırlaşan bir baş ağrısıdır” sözlerine yer verdi.
“KADINLARDA ERKEKLERDEN 3 KAT FAZLA GÖRÜLÜYOR”
Dünyada yaklaşık 1 milyar, ülkemizde de yaklaşık 13.1 milyon kişinin migren hastası olduğunun kestirim edildiğini lisana getiren Prof. Dr. Kocaman, “Ülkemizin 85 milyonluk nüfusu olduğu göz önüne alınırsa, her 6 şahıstan birinin migren hastası olduğu görülmektedir. Bayanlarda, erkeklere nazaran 3 kat daha sık görülmektedir. Ortalama 5 bayandan biri, 16 erkekten biri ve 11 çocuktan biri migren hastasıdır. Migren dünyada en sık maluliyete neden olan hastalıklardandır. 50 yaşına kadar erken çocukluk dâhil her yaş devrinde görülebilir. 50 yaşından sonra başlaması nadirdir” dedi.
“HASTALARIN YALNIZCA YÜZDE 40’I TEŞHİS ALIYOR”
Dünya Sıhhat Örgütü’nün migreni olan hastaların yalnızca yüzde 40’ının profesyonel olarak teşhis aldığını kestirim ettiğini tabir eden Prof. Dr. Kocaman, “Maalesef bu kadar yaygın olmasına rağmen yanlışsız teşhis alan ve hakikat yönetilen hasta oranı azdır. Migren, insan beyninde hudut hücreleri, atardamarlar, beyin zarları ve maksat dokularda kimi kimyasal değişimlerin olduğu, genetik potansiyeli olan çok istikametli bir hastalıktır. Kesin nedeni, nasıl ve hangi beyin bölgesinden başladığı tam aydınlatılamamıştır. Genetik ve çevresel faktörlerin rol oynadığı bilinmektedir. Birinci derece akrabalarında migren hikayesi bulunan bireylerde bu hastalığın görülme mümkünlüğü çok daha yüksektir” diye konuştu.
“LODOS, SOĞUK HAVA VE PARLAK IŞIKLAR MİGRENİ TETİKLEYEBİLİR”
Migren ataklarının çeşitli tetikleyicileri olduğuna dikkat çeken Prof. Dr. Kocaman, bunları şöyle sıraladı:
“Günlük yaşantı içindeki birçok durumdan etkilenip tetiklenebilirler. Gerilim, yorgunluk, uyku düzensizliği (az uyku-çok uyku), açlık, yetersiz sıvı alımı, hormon dalgalanmaları (özellikle bayanlarda adet döngüsü sırasında), rüzgâr (özellikle lodos), parlak ışık, soğuk hava, yüksek rakım, hava kirliliği, sigara, birtakım keskin kokular, birtakım besinler (fermente besinler, küflü peynir, kurutulmuş besinler, narenciye, balık, çikolata, kuruyemişler, nitrat içeren besinler, işlenmiş besinler, alkolik fermente içecekler, kafeinli içecekler, güç içecekleri) migreni tetikleyen en önemli faktörlerdir.”
“TEŞHİSTE HASTADAN ALINAN BİLGİLER ÖNEMLİ”
Migren teşhisinin ağrı özellikleri ile ilgili hastadan alınan bilgilere dayanarak konulduğunu söyleyen Prof. Dr. Kocaman, şu bilgileri paylaştı:
“Hastanın fizikî ve nörolojik muayenesi, laboratuvar tetkikleri ve beyin görüntülemeleri olağandır. Kimi durumlarda beyin tümörü yahut enfeksiyon üzere öbür nedenleri dışlamak maksatlı tabip manyetik rezonans görüntüleme (MRI) yahut bilgisayarlı tomografi (BT) üzere testler isteyebilir.”
“TEDAVİDE ÜÇ TEMEL YAKLAŞIM UYGULANIYOR”
Tıpta hastalıkların çoğunluğunda olduğu üzere migrende de büsbütün yok edici bir tedavinin olmadığının altını çizen Prof. Dr. Kocaman, “Ancak bu durum tedavisi yok manasına da gelmemektedir. Büsbütün hasta özelinde planlanması gereken çok tesirli ve çeşitli tedavi teknikleri vardır. Tedavide asıl gaye hastanın ağrı sayısını ve şiddetini kıymetli ölçüde azaltmaktır” dedi.
Tedavinin bir nöroloji uzmanı idaresinde hastanın ağrılarının şiddeti, sıklığı, daha evvel kullandığı tedaviler, tıbbi özgeçmişi, tedavi tercihleri üzere durumlar göz önüne alınarak hasta özelinde planlanması gerektiğini lisana getiren Prof. Dr. Kocaman, migren tedavisinde üç temel yaklaşım olduğunun altını çizerek şunları anlattı:
“Atak tedavisi: Migren atağını kısa müddette durdurmak için ağrı sırasında alınan ağrı kesici ilaçlardır. Klasik ağrı kesiciler ve migrene özel ağrı kesiciler biçimindedir.
Önleyici Tedavi: Ataklar sık olduğunda (en az her hafta olan ağrılar varsa) sıklığını azaltmak için nizamlı olarak kullanılan ağrı engelleyici ilaçlardır. Günlük nizamlı alınması gereken tablet yahut aşikâr aralıklarla uygulanan çeşitli iğneler (botulinum toksini, migren aşısı gibi) formundadır.
Yaşam Usulü Değişiklikleri: Gerilim idaresi, tertipli uyku ve yeme alışkanlıkları, sağlıklı diyet ve tetikleyicilerden kaçınmak migreni denetim altına almada öteki tesirli sistemlerdir.”
“MİGRENLİ BİREYLER SİGARA VE ŞEKERDEN UZAK DURMALI”
Migrenin genel olarak beyin ve bedene kalıcı fizikî ziyan vermediği kabul edilse de son gelişmelerin felç riskinde 2,5-4 kat artışa yol açtığını desteklediğini vurgulayan Prof. Dr. Kocaman, “Migrenli bireylerin sigara, kolesterol yüksekliği, yüksek tansiyon ve şeker hastalığı, doğum denetim hapı kullanımı üzere damar sertliği riski taşıyan ek problemlerden uzak durması da ayrıyeten çok değerlidir. Migren, bireylerin toplumsal ve iş ömrünü derinden etkileyen karmaşık bir rahatsızlıktır. Ataklar sırasında günlük aktiviteler yapılamaz hale gelebilir ve hastalar kendilerini izole hissedebilir. Bu nedenle, migrenin fizikî olduğu kadar ruhsal boyutlarının da dikkate alınması önemlidir” diye konuştu.
“ERKEN TEŞHİS VE UYGUN TEDAVİ İLE SORUN OLMAKTAN ÇIKARTILABİLİR”
Son olarak erken teşhis ve uygun tedavi ile migrenin sorun olmaktan çıkartılıp, hastaların hayat kalitesi değerli ölçüde artırılabileceğini kelamlarına ekleyen Prof. Dr. Kocaman, “Yaşam stili değişiklikleri, tetikleyicilerden kaçınma, ruhsal ve toplumsal takviye migrenle gayrette kıymetli bir rol oynar. Migrenle yaşayan bireylerin, bu hastalık hakkında daha fazla bilgi edinmeleri ve bir nöroloji uzmanından dayanak almaları çok önemlidir” diyerek açıklamalarını sonlandırdı.